Deze website maakt gebruik van cookies

Deze website toont video’s van YouTube. Deze partij plaatst cookies (third party cookies). Als je deze cookies niet wilt, dan kan je dat hier aangeven. Je kan dan geen video’s op deze website zien. Wij plaatsen zelf ook anonieme cookies om onze site te verbeteren. Deze gegevens worden niet aan derden verstrekt.

Deze website toont video’s van YouTube. Deze partij plaatst cookies (third party cookies). Als je deze cookies niet wilt, dan kan je dat hier aangeven. Je kan dan geen video’s op deze website zien.

Steeds meer scholen en platforms omarmen open leermiddelen

Geschreven door Tom van Moll op 09 mei 2019

“Het open leermateriaal van VO-content is door iedereen vrij toegankelijk te gebruiken en aan te passen. Steeds meer scholen maken hier gebruik van. En omarmen onze missie om leren en onderwijzen op maat aan te bieden, om leerlingen steeds meer de regie te laten nemen over hun eigen leerproces en docenten een coachende rol te geven”, vertelt Ron Zuijlen directeur van VO-content enthousiast. “Voor onze stichting is dit een maatschappelijk doel dat we zonder winstoogmerk samen met scholen uit het Voortgezet Onderwijs willen realiseren.”


Sinds wanneer zet VO-content zich in voor de ontwikkeling en verspreiding van open leermateriaal?

“We zijn in 2011 opgericht”, vertelt Ron. “Een aantal scholen constateerde toen dat de ontsluiting en ontwikkeling van open leermateriaal potentie had, maar nog niet goed georganiseerd was binnen het onderwijsveld. Ook groeide de behoefte bij docenten om materiaal aan te kunnen passen, te arrangeren, aan de context waarin geleerd wordt. De gedachte was: wat zou het mooi zijn als er een landelijke open leermiddelenbank bestaat, waar we kwalitatief materiaal kunnen vinden.”

 

“Zogezegd zo gedaan,” gaat Ron verder. “In samenwerking met educatieve projectbureaus zijn we van start gegaan en hebben we onze open leermiddelen, de Stercollecties, ontwikkeld. Samen met docentenpanels worden deze continu geëvalueerd, verbeterd én vernieuwd! Vanaf komend schooljaar (19/20) verschijnen gefaseerd de nieuwste edities voor maar liefst 13 vakken. Met de Stercollecties hebben docenten kwalitatief goed materiaal in handen, dat ze kunnen aanpassen aan individuele behoeftes van de leerlingen, zonder dat ze zelf volledig nieuwe leerlijnen of materialen hoeven te ontwikkelen. Wat begon als open leermiddelenbank, is nu een waardevolle bron van open leermateriaal compleet voor 13 vakken geworden op verschillende leerniveaus.”


Waarom is het open leermateriaal van VO-content niet gratis?

“De licentie waaronder VO-content haar Stercollecties publiceert is een open licentie (CC-by-SA 4.0) en daarmee vrij te gebruiken, maar de ontwikkeling van de Stercollecties moet wel gefinancierd worden: ontwikkeling van leermateriaal kost geld. Het model van VO-content is dat scholen een bijdrage leveren waarmee de open collecties ontwikkeld kunnen worden. Hoe meer scholen een bijdrage leveren hoe meer open collecties, leermiddelen er ontwikkeld en onderhouden kunnen worden. Om in de behoefte van scholen te voorzien, hebben we een veelvoud aan bronnencollecties nodig. Ook is de inhoud en het curriculum aan verandering onderhevig. De komende jaren zetten we daarom in op kwalitatieve herziening van de open collecties.”

'Ontwikkeling van leermateriaal kost geld'

Het is overigens niet alleen een investering in leermateriaal, maar ook in de onderwijskundige ontwikkeling in de VO-sector. VO-content ondersteunt namelijk op allerlei manieren de transitie naar eigentijds onderwijs. Bijvoorbeeld door te assisteren bij de professionalisering van de docenten en schoolleiders. Door trainingen te ontwikkelen op het gebied van actuele thema’s zoals leerdoeldenken en formatief evalueren of schoolontwikkeling & ICT. Voor ons is het essentieel dat het materiaal landt op de manier die bij de ontwikkeling van de school past, zonder voor te schrijven hoe een school het moet aanpakken. We helpen scholen wel graag bij deze transitie.

'We doen een beroep op solidariteit'

Als veel scholen lid worden, ons initiatief steunen kunnen we meer open leermateriaal ontwikkelen en daarmee een steeds grotere bijdrage leveren aan leren en onderwijs op maat. Het coöperatieve karakter biedt scholen ook inspraak in de ontwikkelagenda. Je kunt het lidmaatschap dus vooral zien als een investering in onderwijsontwikkeling.


VO-content biedt haar leermiddelen aan onder de creative-commonslicentie cc-by-sa. Wat betekent dit?     

Met de gekozen Creative Commonslicentie behoudt VO-content al haar rechten, maar geef je aan anderen toestemming om je werk te verspreiden, met anderen te delen en om het werk te bewerken. “Dankzij deze licentie is de drempel lager om leermiddelen van VO-content te combineren met materiaal van andere bronnen. Je kunt gemakkelijker ingekocht materiaal verrijken met open materiaal, bijvoorbeeld voor vakoverstijgende projecten, of om aan een onderwerp meer aandacht te besteden.”
Het aanbieden van je werk onder een Creative Commonslicentie betekent niet dat je je auteursrechten opgeeft. Zonder een Creative Commonslicentie zou iedereen expliciet toestemming aan je moeten vragen voor elk gebruik van je werk. Met een Creative Commonslicentie kan je in een keer aan iedereen duidelijk maken onder welke voorwaarden ze je werk mogen gebruiken zonder dat telkens toestemming vragen nodig is. Voorwaarden:
Naamsvermelding – De gebruiker dient de maker van het werk te vermelden, een link naar de licentie te plaatsen en aan te geven of het werk veranderd is. Je mag dat op redelijke wijze doen, maar niet zodanig dat de indruk gewekt wordt dat de licentiegever instemt met je werk of je gebruik van het werk.
GelijkDelen – Als je het werk hebt geremixt, veranderd, of op het werk hebt voortgebouwd, moet je het veranderde materiaal verspreiden onder dezelfde licentie als het originele werk.


 'We hebben goede samenwerkingsafspraken met platformleveranciers'. 

Waarom moet je deelnemer zijn bij het gebruik van de Stercollecties in een digitaal leerplatform?

“VO-content heeft zich vooral toegelegd op het ontwikkelen van open leermateriaal, niet op dashboards of leerlingvolgsystemen; daar zijn goede andere oplossingen voor. Wij reiken het materiaal aan, in welke omgeving de docent dat afspeelt, dat is aan de school. Om ervoor te zorgen dat het materiaal op elk gewenst device kan worden afgespeeld, werken we met open standaarden. Alle platforms kunnen het materiaal zo min of meer gemakkelijk tonen voor gebruik en docenten krijgen ook nog wat extra’s, zoals bijvoorbeeld de antwoorden. “Dit kan niet gratis, daarvoor is de bijdrage van deelnemers essentieel”.

Hoe ziet de samenwerking met digitale leerplatforms eruit?

“Het aantal docenten en leerlingen dat met open leermaterialen werkt, in een platform wordt steeds groter. In die systemen is het volgen van de vorderingen van de leerlingen mogelijk en kunnen persoonlijke leerroutes aangeboden worden. “Om een goede integratie mogelijk te maken, hebben we met platformleveranciers samenwerkingsafspraken gemaakt over het aanbieden van de Stercollecties in hun platforms. Een goede samenwerking tussen scholen, platformleveranciers en VO-content is dus essentieel om de potentie uit digitale leer- en hulpmiddelen te halen voor het onderwijskundig proces in scholen”. 
Het voordeel van die samenwerking is dat VO-content de voorwaarden uit de licentie niet zo streng naleeft en dat de antwoorden van de opgaven in het platform getoond mogen worden.

De samenwerkingsafspraken met alle partners zijn gebaseerd op de volgende uitgangspunten:

> Stercollecties worden getoond of geïmporteerd in het leerplatform via Wikiwijs.

> Bij gebruik van de Stercollecties geldt de Creative-Commonslicentie.

> Stercollecties van VO-content (en daarvan afgeleide materialen) ontsloten in het leerplatform zijn exclusief beschikbaar voor scholen die deelnemen aan VO-content. 

> Het leerplatform zorgt dat de eenmalige jaarlijkse updates van de Stercollecties worden overgenomen en beschikbaar gesteld worden aan scholen.

Overzicht functionaliteiten platforms                                     

Wil je trouwens weten welke mogelijkheden er zijn voor Stercollecties in de diverse platforms waarmee we samenwerken? We hebben de functionaliteiten zoals arrangeerbaarheid, ontwikkelen van eigen leermiddelen, importeren van de Stercollecties, dashboardfunctie voor je op een rij gezet. Klik hier om naar de tabel te gaan.

 

Wat is de rol van Wikiwijs?

Kennisnet is verantwoordelijk voor het technisch platform Wikiwijs, dat het bewaren, doorzoeken, arrangeren en ontsluiten van open leermaterialen mogelijk maakt. VO-content stelt al haar Stercollecties via Wikiwijs beschikbaar. Op Wikiwijs is ons materiaal te vinden en te arrangeren.

Wat is het doel van VO-content?

In de acht jaar dat we bezig zijn om de transitie naar leren en onderwijs op maat meer vorm te geven hebben we 25% van de scholen bereikt. Ons doel is om onze open, digitale leerlijnen verder te ontwikkelen waardoor docenten nog gemakkelijker kunnen arrangeren, variëren en er daardoor meer flexibilisering en maatwerk gerealiseerd kan worden binnen de eigen onderwijspraktijk. We hopen daardoor nog meer scholen te bereiken. Dit kunnen we doen als er meer scholen deelnemen aan VO-content zodat we meer collecties kunnen ontwikkelen en onderhouden. Ook willen we onze expertise op het gebied van leren en onderwijzen op maat meer delen met scholen zodat we hen kunnen ondersteunen bij de professionaliseringsslag die op alle VO-scholen in Nederland op de agenda staat.


Vragen of opmerkingen n.a.v. dit artikel? Mail Ron Zuijlen 

Terug naar blogoverzicht
Stel een vraag Helpdesk