Als docent geef je graag het onderwijs dat jouw leerlingen nodig hebben. En voor iedere leerling is dat anders. Maatwerk in het onderwijs is niet altijd even eenvoudig en het vraagt tijd en aandacht van jou als docent. Hoe pak je leerlinggericht werken (nog beter) op als docent? Hoe krijg je collega’s mee in het geven van maatwerk? En hoe kan jouw school je hierin beter ondersteunen?
In dit blog van stichting leerKRACHT en stichting VO-content, geven we je vier handige handvatten om direct aan de slag te gaan met meer maatwerk voor je leerlingen.
1. Vraag jouw eigen leerlingen om feedback
Dit klinkt misschien als een open deur, maar het centraal stellen van de leerling betekent veel voor het inrichten van je lessen. Kijk eens kritisch naar de lesstof die je nu gebruikt. Volg je in je lessen vooral een methode? Of ben jij als docent eigenlijk de enige die bepaalt wat er in de les aan bod komt? Heb je wel eens aan je leerlingen gevraagd wat zij interessant vinden aan je lesstof? Dit laatste kan je helpen om de lesstof beter aan te laten sluiten bij de behoefte van jouw eigen leerlingen.
2. Werk op basis van leerdoelen in plaats van je methode
Sinds jaar en dag is voor veel docenten de methode van een uitgever het uitgangspunt bij het invullen van de lessen. Leerdoeldenken is hiervan de tegenhanger: jíj bepaalt zelf aan welke doelen je met de leerlingen wilt werken. Naast de vakinhoudelijke doelen die de overheid voorschrijft, zijn dit bijvoorbeeld ook schooleigen doelen en vakoverstijgende doelen. Het ontwerpen van leerdoelen voor jouw vak zal je helpen om onderwijs op maat te geven. Het onderwijs past dan veel beter bij je eigen stijl van lesgeven en sluit beter aan op de individuele leerbehoefte van je leerlingen.
Meer over leerdoeldenken lees je bijvoorbeeld in deze whitepaper. En via VO-content kun je bijvoorbeeld aan de slag met een praktische training over leerdoeldenken.
3. Werk eens samen aan een les met je collega
Vraag eens aan een collega of hij/zij met jou mee wil denken over jouw lessen. Kies hiervoor bijvoorbeeld een specifieke les uit, die je graag wat leerlinggerichter zou maken. Hoe zou een andere docent dit aanpakken? Tijdens gezamenlijk lesontwerp zet je de kennis en sterke punten van een collega in, om je lessen te verbeteren. Samen ga je bijvoorbeeld brainstormen over activerende werkvormen, formatieve evaluatie, en alternatief lesmateriaal zoals open digitaal leermateriaal .
Begin ook hierbij met jouw eigen leervraag en het leerdoel van de les, en denk vanuit daar na over welke activiteiten passend zijn. Vervolgens bepaal je ook samen hoe je kunt checken of je het doel behaald hebt.
Na het gezamenlijk lesontwerp loont het om diezelfde collega te vragen om jouw les te bezoeken. Bijvoorbeeld in de vorm van een collegiale visitatie. Bij dit lesbezoek kijkt je collega of de nieuw bedachte ideeën aanslaan bij de leerlingen, en geeft hij/zij je daarna feedback. Vervolgens gebruik jij die feedback om je les nóg beter te maken. Was dit succesvol? Wissel dan van beurt en help je collega bij zijn/haar les. Gezamenlijk lesontwerp, lesbezoek en feedback kan eigenlijk bij iedere les, ook in corona-tijd.
4. Ga met je school in gesprek en deel je successen
Zijn jij en je collega enthousiast geworden over het leerlinggericht werken? Merken jullie de voordelen van het geven van onderwijs op maat? Ga dan met je school het gesprek aan over de onderwijs- en leerdoelen: zijn deze voldoende leerling gericht? Zo niet, ga dan met al je collega’s in gesprek hierover. Hoe kunnen we onze ambitie zo verwoorden dat deze gericht is op de leerlingen? Deel de eerste successen die je hebt behaald met leerlinggericht werken in jouw eigen klas. En vraag de collega met wie je samen hebt gewerkt om dit ook te doen. Je zult zien dat meer collega’s dit eigenlijk wel zouden willen, maar nog geen idee hadden hoe ze dit moesten oppakken.
Interesse in ondersteuning? Ga in gesprek met een coach van leerKRACHT of stuur een mail naar Jeroen Vreugdenhil van VO-content.
