Op het Graaf Huyn is docent lichamelijke opvoeding Roel Blom inmiddels drie schooljaren actief met het programma Kracht in Controle (KIC), een methode die beweging inzet als middel om sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen te versterken. De aanleiding was geen acute crisissituatie, maar een breder gedeeld besef binnen de school dat leerlingen meer nodig hadden dan alleen cognitieve ontwikkeling. “We zagen dat erop sociaal-emotioneel vlak iets miste, en KIC bood daarvoor een passende aanpak,” aldus Roel. Het programma werd destijds aangedragen door twee collega’s die er tijdens een bijscholing mee in aanraking waren gekomen.

Situatie: sociaal-emotionele ontwikkeling als groeipunt

Aanpak en rolverdeling

Hoewel er geen directe aanleiding was, groeide het besef dat leerlingen extra ondersteuning konden gebruiken in het ontwikkelen van sociaal gedrag, weerbaarheid en groepsdynamiek. In deze context past KIC goed: het richt zich niet op incidenten of probleemgedrag, maar op het versterken van sociale vaardigheden in de hele groep. Roel: “Bij KIC is bewegen niet het doel, maar het middel. Het gaat niet om winnen of prestaties, maar om wat er gebeurt in de groep en hoe leerlingen omgaan met elkaar.”

Roel Blom is tot nu toe de enige gecertificeerde KIC-docent op school, met een bewuste keuze om klein te beginnen en het programma stapsgewijs op te bouwen. Hij heeft een eigen lokaal, een vast lesmoment in het rooster en zelfs een apart budget. “KIC is echt een apart vak geworden, los van mijn gymlessen. Leerlingen zien het ook zo.”

Naast de lessen werkt Roel intensief samen met mentoren: hij koppelt sociogrammen en groepsobservaties uit de KIC-lessen terug, en ontvangt zelf ook signalen over klassen die extra aandacht nodig hebben. Tijdens carrouselbijeenkomsten kunnen andere docenten kennismaken met KIC en regelmatig schuiven collega’s aan om een les bij te wonen. De belangstelling groeit: voor het volgend schooljaar zal een vacature worden uitgezet voor een tweede docent. Er zijn al vijf collega’s die interesse hebben getoond voor deze vacature— opvallend genoeg allemaal geen gymdocent.

De effecten zijn merkbaar, vooral in het beter leren aangeven van grenzen door leerlingen. “Ik zie dat leerlingen minder snel escaleren en duidelijker hun eigen grenzen leren herkennen en benoemen.” Ook ouders zijn enthousiast: tijdens open dagen blijkt KIC voor veel ouders een doorslaggevende factor bij de schoolkeuze.

Om positief gedrag extra te stimuleren werkt Roel in sommige klassen met een muntjessysteem: leerlingen ontvangen een beloning voor sociaal gedrag zoals samenwerken, elkaar helpen of opkomen voor een ander. Met de munten kunnen ze in een vitrinekast kleine beloningen — van stiften tot snoeprepen — ‘kopen’. “Het is ook fijn voor docenten om niet alleen te corrigeren, maar ook positief gedrag zichtbaar te waarderen.”