Hoe breng je meer lijn en structuur aan in sociaal-emotionele ontwikkeling binnen het onderwijs? Het is een vraag die op veel scholen leeft, zeker wanneer iedereen wel ‘iets’ doet, maar het overzicht ontbreekt. Op Het Perron in Veenendaal werd deze uitdaging serieus opgepakt. Met een duidelijke visie, een betrokken werkgroep en de keuze voor de KIC-methode is de school begonnen aan een traject om sociaal-emotionele ontwikkeling een vaste, samenhangende plek te geven binnen het onderwijs. 

Op Het Perron ontstond een duidelijke behoefte aan meer structuur rondom sociaal-emotionele ontwikkeling en groepsvorming. Virginie van Driel (afdelingsleider onderbouw), Linsey Polman (docent en KIC-coördinator) en Anne de Koning (leerlingcoördinator pedagogisch klimaat) vertellen hoe de KIC-methode een plek kreeg binnen de school.

Om beter te begrijpen waar precies behoefte aan was, zette de werkgroep pedagogisch klimaat een enquête uit onder alle collega’s. “Daaruit kwam sterk naar voren dat er behoefte was aan een duidelijke methode,” vult Anne aan. “Iets wat door de hele school gedragen werd en waarbij docenten niet steeds zelf het wiel hoefden uit te vinden.”

“We merkten dat iedereen al veel deed op het gebied van sociaal-emotionele ontwikkeling,” vertelt Virginie. “Maar het ontbrak aan samenhang. De ene docent pakte iets op in leerjaar 1, terwijl een andere docent in leerjaar 2 onbewust hetzelfde herhaalde. Dat kostte veel tijd en maakte het moeilijk om een lijn aan te brengen.”

Daarnaast was er nog een ander belangrijk aandachtspunt: het verantwoordelijkheidsgevoel van leerlingen. “We merkten dat sommige leerlingen moeite hadden om zich aan de normen en waarden van school te houden, vooral in vrije situaties,” legt Linsey uit. “We wilden ze bewuster maken van hun eigen gedrag en hun rol in de groep.”

De introductie van KIC

Het is nu het tweede jaar dat KIC structureel wordt ingezet. Wat zijn de eerste ervaringen? “Het is nog te vroeg om harde conclusies te trekken, maar we zien veel positieve signalen,” zegt Linsey. “Sommige mentoren geven aan dat ze in hun eigen lessen terug kunnen grijpen op wat er in KIC-lessen gebeurt. Dat maakt thema’s als groepsvorming en sociale vaardigheden bespreekbaarder.”

Toch is het effect niet overal hetzelfde. “In sommige klassen zie je sneller resultaat dan bij andere,” erkent Anne. “En niet elke docent voelt zich even zeker in het geven van deze lessen. Het vraagt toch een andere manier van lesgeven.” Om het effect beter in kaart te brengen, loopt er nu een evaluatie. “We hebben enquêtes uitgezet onder docenten, mentoren en leerlingen,” vertelt Linsey. “Daaruit hopen we te halen wat goed werkt en waar we kunnen bijsturen.”

Een belangrijke les die Het Perron heeft geleerd, is dat een methode als KIC niet vanzelf blijft leven. “Het is essentieel om het continu onder de aandacht te houden,” zegt Virginie. “Aan het begin van het schooljaar moet je echt even een moment pakken om met het hele team stil te staan bij KIC. Anders verslapt het, zeker bij collega’s die er minder direct bij betrokken zijn.”

Ook het management speelt hierin een rol. “We hebben een lijntje met het MT en de afdelingsleiders,” vertelt Linsey. “Daar bespreken we regelmatig hoe KIC loopt en of er bijsturing nodig is. Dat helpt om de methode stevig in de organisatie te verankeren.”

Hoe reageren ouders op KIC? “Ouders komen er niet altijd uit zichzelf mee, maar ze weten wel dat het er is,” zegt Linsey. “Bij het open huis komen leerlingen soms enthousiast met hun ouders naar me toe: ‘Kijk, dit is mijn KIC-docent!’ Dat is een goed teken.”

Daarnaast wordt KIC ook besproken tijdens informatieavonden en in nieuwsbrieven. “Dat zouden we nog meer kunnen benutten,” denkt Virginie. “Het helpt om KIC niet alleen intern, maar ook naar buiten toe zichtbaar te maken.”

Wat zou Het Perron andere scholen aanraden die met KIC willen starten? “Zorg voor een goed lokaal,” zegt Anne direct. “Wij begonnen in de gymzaal, maar dat werkte niet. Een vaste, rustige plek maakt echt verschil.”

Daarnaast is roosteren essentieel. “Zet het vast in het lesrooster,” adviseert Linsey. “Als het een structureel vak is, wordt het serieuzer genomen en blijft het niet iets wat erbij komt als het uitkomt.”

Ook draagvlak binnen het team is cruciaal. “Zorg dat je enthousiaste docenten hebt die de methode echt willen dragen,”benadrukt Virginie.

En tot slot: blijf herhalen. “KIC werkt niet als een eenmalige interventie,” zegt Anne. “Je moet het levendig houden, blijven evalueren en bijsturen. Het is een proces, geen eindpunt.”