Op 10 en 11 juni vond de ‘AI van Columbus Hackaton’ plaats op de High Tech Campus in Eindhoven. Dit werd gecombineerd met het Net Echt Congres, Generatieve AI in het Onderwijs op 11 juni. Gemengde teams van onderwijsprofessionals en tech-experts gingen daar aan de slag om zelf AI-tools te ontwikkelen. ‘Het werkt gewoon om mensen uit de onderwijssituatie te halen en twee dagen in een bubbel bezig te zijn.’

‘De organisator van het Net Echt Congres, Hans Hoornstra, en onze directeur-bestuurder Ron Zuijlen wonen bij elkaar om de hoek’, zegt Marcel Jansma, relatiemanager, adviseur en trainer van VO-content. ‘Zij hebben ruim voor het congres elkaar het idee ingefluisterd van wat uiteindelijk een hackaton is geworden. Ik heb in het onderwijs ervaring met dit soort tweedaagse bijeenkomsten en weet dat zo’n pressure cooker heel lekker werkt.’

Pascal Mariany beaamt dat. Hij is hybride onderwijsprofessional en oprichter van www.onderwijsorakel.nl en had de rol van tech-lead. ‘Ik kom uit het ICT-onderwijs, en daar werden ook wel hackatons georganiseerd. Het voordeel daarvan is dat je wordt gedwongen om in die bubbel te blijven, elkaar te helpen en elkaar ook een beetje uit te dagen.’

Pizza en cola

Open leermateriaal en AI hebben veel met elkaar te maken. ‘Je kunt een AI-tool voor jezelf maken, tegelijk is die ook heel makkelijk te delen’, zegt Jansma. ‘Alles is aanpasbaar, verbeterbaar en in te zetten in jouw eigen onderwijssituatie.’ Het is belangrijk om te blijven delen, dat is mooi voor heel het onderwijsland, vindt ook Mariany. ‘En dat geldt ook voor de AI-tools. Als we dat hosten, delen en beschikbaar stellen binnen Nederland of Europa, dan maken we ook een beetje een vuist tegenover big tech. AI-tools geven daarmee een extra dimensie aan open leermateriaal.’

VO-content wil graag verder gaan om AI in het voortgezet onderwijs in te zetten. ‘We zijn sowieso van het delen’, zegt Jansma, ‘ook samen met andere partners als Impuls Open Leermateriaal en Wikiwijs. We zien dat de combinatie van open leermateriaal en AI een enorme impuls kan geven aan het onderwijs. Daarmee geef je veel meer keus aan de lesgevenden én aan de lerenden. Dat zeg ik met opzet zo, want het is niet alleen voor VO, maar geldt van primair onderwijs tot universiteit.’

Terug naar de hackaton. Wat soort mensen zaten daar allemaal druk te typen en te chatten? Jansma: ‘Dat waren echt niet allemaal AI-geletterde of digitaal geletterde mensen hoor. Het hele spectrum was er: onderwijsondersteunend personeel, docenten van wie sommigen iets wisten of anderen juist heel veel. Het maakt ook niet uit wat je kunt, want je versterkt elkaar door deze manier van werken. En er was ook één leerling bij. Die was echt goud waard. Hij was volwaardig lid van de groep, had veel affiniteit met ICT en AI en gaf feedback als een groepje iets af had.’

In het onderwijs zijn sommigen nogal eens terughoudend in het omarmen van nieuwe technologie. AI kan zelfs als iets ingewikkelds en engs worden gezien. Mariany begrijpt dat: ‘Maar AI werkt voor jou en niet andersom. AI in het onderwijs moet je zien als een soort maatje die met je meekijkt bij wat je maakt voor je onderwijs. En zo’n hackaton laat zien dat het geen rocket science is om met AI aan de slag te gaan, door klein te beginnen. Het maakt niet uit waar en met welke tool je met generatieve AI begint, als je maar begint.’

De Persoonlijke Tutor was één van de vraagstukken waar men mee aan de slag ging. Heel simpel gezegd is zo’n tutor een AI-coach die je begeleidt in welk onderwerp dan ook. Er werd gewerkt aan een tutor voor anderstaligen, een groep ging bezig met een feedback-tutor. ‘Als een leerling dan een boekverslag heeft gemaakt, geeft hij of zij dat aan deze tutor’, zegt Jansma. ‘Die gaat dan samen met de leerling aan de slag met vragen als: wat waren de eisen, voldoe je daaraan, zitten er spelfouten in? De leerling wordt daar dan op een vriendelijke manier doorheen geleid.’ Er was ook een economie-tutor, die helaas bij het testen niet bleek te werken. Jansma: ‘Als iets niet lukt, is dat ook knetterwaardevol, want daar leer je van.’

Pascal Mariany ontwikkelde een gezondheidstutor, Anna genaamd. ‘Die coacht je op basis van voedingsadvies en sportadvies, allemaal in een leuke interface met mooie kleuren. Jongeren krijgen daarin ook hippe taal terug, die bij de doelgroep past. Aan het eind krijgt iemand dan een advies wat hij of zij die week het best zou kunnen eten en hoe hij of zijn kan sporten.’ Alle tijdens de hackaton ontwikkelde tutors zijn te vinden via de site van VO-content.

Op de tweede dag, tijdens het Net Echt Congres zijn de resultaten met de goedgevulde congreszaal gedeeld. ‘Daar heeft Stephanie van den Kieboom een samenvatting gegeven wat er allemaal uitgekomen was’, zegt Jansma. ‘Dat is ook zo mooi aan die manier van werken, dat lesgevenden het ook aandurven om hun materiaal te delen. Ik zag de groep in de zaal bij elkaar zitten en de sfeer was echt: dat hebben wij samen gedaan. Daarvoor hebben ze wel hard moeten werken. Iedereen ging hartstikke moe naar huis, mensen waren na twee dagen wel kapot. Maar we hebben vooral ook heel veel lol gehad. En er was een enorm gevoel van trots, dat vond ik prachtig om te zien. Sommige leidinggevenden van de deelnemers proefden die sfeer ook en dachten: wauw, hier is echt iets gebeurd.’