‘Ik kan bijna geen nadelen meer verzinnen’

‘Ik weet niet waar het is ontstaan in mijn beroep, maar ik kan mij niet voorstellen dat een vakdocent zich berust in een methode. Zodra je met open leermateriaal werkt kies je zelf wat je met je leerlingen doet. Ik kan dan ook bijna geen nadelen meer verzinnen.’ 

Geschiedenisdocent Harry Maas (ROER College Schöndeln) is een voorloper als het gaat om maatwerk. In zijn geschiedenislessen heeft iedere leerling invloed op het traject dat hij of zij volgt en dat is alleen maar belangrijker geworden gedurende de coronaperiode, benadrukt hij. Met zijn jarenlange ervaring in het werken met open leermateriaal staat hij dan ook aan het roer om traditionele methoden volledig te vervangen door digitaal leermateriaal.

Ik wil meer weten over de Stercollecties

Bekijk het interview van Harry in de Vives

 Coronaperiode veel invloed op motivatie leerlingen

‘Bij veel leerlingen ontbreekt de innerlijke motivatie om te leren. De ‘franje’ is er een beetje vanaf. School staat niet meer op nummer één. De school hangt ergens onderaan door de gebeurtenissen van de afgelopen jaren. Ik merk dat ik op zoek moet naar nieuwe wegen om leerlingen te motiveren. Open leermateriaal kan hierbij zeker een rol spelen. Door gericht te kiezen voor bepaalde onderwerpen en aansprekende werkvormen bemerk ik nu een motivatiestijging.' 

Samenvoeging van twee scholen

'Door de coronaperiode en een fusie tussen Mavo Roermond en Lyceum Schöndeln zaten we als school in een turbulente periode. Inmiddels heeft de wens om van beide scholen één leerschool te maken vorm gekregen. We zitten nog steeds in een overgangsperiode, waarin we opgedane kennis en vaardigheden uit de coronaperiode willen integreren in het schoolsysteem. Daarom is er een innovatieteam aangesteld die bekijkt welke devices geschikt zijn om open leermateriaal te gebruiken in de lessen. Het gaat om de Stercollecties, maar ook andere aanbieders van open leermateriaal.’

'Ik groei als docent omdat ik werk met open leermateriaal'

Harry benadrukt dat werken met open leermateriaal de ene docent beter af gaat dan de ander. ‘Ik merk dat docenten moeite hebben met het loslaten van de klassikale setting. Als je daarvan geen afstand neemt, krijg je last. Je moet vertrouwen hebben in de kracht van een kind. Ik zie het docentschap als een rol waarbij je begeleidend en sturend advies geeft en dat het kind bezig is met ontwikkelen en het maken van eigen keuzes. Juist doordat je een kind het idee geeft dat hij de vrijheid heeft om zijn eigen tempo te bepalen, maakt dat het groeit. Daarbij heb je als docent een ruimere visie op de keuzes die een kind maakt. Daarmee bedoel ik dat je als docent observeert en signaleert zodra een leerling vertraagt en dat neem je mee in je feedback gesprekken over gemaakt werk. Je kijkt dus niet alleen naar cijfers. Ook maakt het werken met open leermateriaal het voor mij mogelijk om te groeien als docent.’

Stercollecties zijn gemaakt door docenten

‘Wat ik sterk vind aan de Stercollecties, is de mogelijkheid om eigen lesmateriaal in te voegen. Als het eindproduct van een lesreeks mij inziens niet aansluit, dan kopieer ik de les naar Wikiwijs en vervang ik de lesstof naar iets wat ik wil. Of ik verander de tekst naar een video die wel passend is. Inmiddels heb ik veel eigen lesmateriaal gecreëerd. Docenten die twijfelen of de Stercollecties wel aan de leerdoelen voldoen, zeggen eigenlijk ‘ik wil niet werken met open leermateriaal’. Docenten die geïnteresseerd zijn kunnen nalezen op VO-content dat het lesmateriaal is gemaakt door docenten en voldoet aan alle kern leerdoelen. Het gaat dus om de manier waarop docenten open leermateriaal benaderen. Als je iets wilt veranderen, dan moet je zelf de eerste stap zetten. Een docent moet in staat zijn om eigen lesstof te maken en de kwaliteit te bewaken. De Stercollecties zijn een hulpmiddel. De lesstof en opdrachten van de Stercollecties zet ik in toetsformat van itslearning (Digitale leeromgeving LMS). Hierbij is het mogelijk om kerndoelen te koppelen aan de opdrachten binnen het systeem. Zo zie ik via een data analyse welke doelen er worden behaald en welke niet. Op die manier is het mogelijk om leerlingen gericht feedback te geven.'

Ontwikkelen van eigen lesmateriaal

Harry Maas is al lange tijd een voorloper in het werken met open leermateriaal. ‘Ik heb mijn eigen digitale boeken geschreven, met bijbehorende afbeeldingen en video’s. Ook maakte ik in de tekst allerlei verwijzingen naar PowerPoint presentaties en leerstof in LessonUp. Via Flipsnack heb ik eigen digitale boeken gemaakt en deze zijn ook afgedrukt in boekformaat. Momenteel gebruik ik deze boeken in mijn klassen, maar dat is maar een klein onderdeel van het gearrangeerde materiaal. Veel van mijn werk is in geautomatiseerde leerlijnen binnen itslearning geplaatst. Bestaande methodes heb ik dus losgelaten. Wel ben ik ze gaan “digitaliseren”. Hiermee bedoel ik dat je in het begin houvast nodig hebt. Er zijn een paar stappen die je doorloopt:

1. Je kijkt in de methode wat er wordt behandeld.
2. Je plaatst je eigen materiaal (op plaatsen waar je het nodig acht).
3. Je vult aan met beschikbaar open leermateriaal.

'Op deze manier biedt je collega's een herkenbare structuur. Dat is erg belangrijk, want als je niet op dezelfde lijn zit met je collega's, dan kan je elkaar niet ondersteunen.'

Focus op arrangeren en automatiseren

‘Er is zoveel leerstof beschikbaar om te arrangeren. Voor het ontwikkelen van mijn lessen put ik uit een enorme hoeveelheid materiaal. Ik ben dan ook vooral bezig met het maken van de juiste keuzes. Dus welke module is in welke vorm geschikt voor mijn leerlingen? Ook ben ik bezig met het automatiseren van opdrachten, zodat ik alleen nog open vragen handmatig nakijk. Voordeel is dat ik op deze manier veel tijd heb om elke leerling op maat te helpen.'