“Formatieve toetsen bestaan niet”
Met IEP maakte Janneke Helsloot van de volgtoets in het primair onderwijs een evaluatiemoment, in plaats van een afrekenmoment. Nu slaat ze een brug naar het VO door toe te treden tot de Raad van Toezicht van VO-content. “Eigenlijk zou iedere toets moeten leiden naar een volgend leermoment.”
Wat is beter, formatief of summatief toetsen?
Volgens mij bestaan er geen formatieve of summatieve toetsen. Een toets kan informatie opleveren die je formatief gebruikt. Het gaat erom wat je in je onderwijs doet met de informatie die een toets oplevert.
Bij IEP gaan we ervanuit dat je met je leerlingen steeds drie stappen doorloopt.
- Wat is je (leer)doel?
- Waar sta je nu?
- Hoe kom je bij je (leer)doel?
Door constant in die loop te denken, maak je samen vorderingen die, als het goed is, aansluiten bij waar je mee bezig bent in de les. In het mooiste geval zie je na een toetsafname precies welke doelen er zijn bereikt en welke niet.
Moeten cijfers helemaal in de ban?
Nee. Het doel van een toets kan ook zijn om bijvoorbeeld een PTA-cijfer neer te zetten. Maar, we zijn te veel gewend een cijfer te hangen aan een toets en daarmee de stof als afgerond te beschouwen. Een toets moet juist leiden tot een volgende stap in het leerproces. Het geeft de docent en de leerling inzicht in wat de leerling nog niet snapt.
Eigenlijk zou iedere toets moeten leiden tot een volgend leermoment. De Stercollecties van VO-content lenen zich uitstekend voor zo’n formatieve insteek. Doordat de open content aansluit bij de kerndoelen en de eindtermen kun je makkelijker inhaken op wat al wel goed gaat en wat niet. Zo kun je eenvoudig een volgende stap in je onderwijs zetten.
Dat kan toch ook met een reguliere methode?
Dat kan zeker. Het mooie van de Stercollecties is dat je als docent vrij bent om de materialen in te zetten wanneer jij dat nodig vindt. Het is een mooie aanvulling op een reguliere methode. Als een docent vanuit leerdoelen denkt, ben je op zoek naar specifieke leerstof. Het helpt dan om te werken met content die op de manier gemaakt is. Er wordt meer vakmanschap gevraagd. Ik vind het belangrijk dat docenten meer eigenaarschap hebben over het materiaal, dan kunnen ze gericht iets doen met de leerresultaten.
Kan formatief evalueren zonder leerdoeldenken en maatwerk?
Ik kan me geen goed onderwijs voorstellen zonder leerdoeldenken. Leren kan niet zonder omkijken naar wat een leerling heeft geleerd. Daarvoor heb je doelen nodig. Je wilt oprecht weten welke stappen een individuele leerling heeft gezet, en ook de leerling naar zijn eigen leerproces laten kijken.
Janneke Helsloot is productmanager van IEP bij Bureau ICE. Sinds januari 2021 is ze lid van de Raad van Toezicht van VO-content. Wil je meer weten over formatief toetsen?
Vraag dan onze whitepapers aan
Of neem direct contact op ons op via info@vo-content.nl of bel 030 232 48 22
